کد مطلب:28486 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

آيا ظلم نيست كه عده اي در خوشي زندگي مي كنند و گروهي در فلاكت و بدبختي؟

افراد بشر هم از نظر استعداد و هم از نظر شرايط اقتصادي و سياسي در وضعيت هاي مختلفي قرار دارند. اين تفاوت به دليل اهداف و فلسفه خاصي است كه بر جريان آفرينش انسان حاكم است. شما دنيايي را فرض كنيد كه همه انسان هاي موجود در آن از نظر شرايط فكري، اقتصادي و... يكسان بودند و هيچ تفاوت و تغييري نيز در آن حاصل نبود، آن گاه شكل زندگي و حيات اجتماعي به چه صورتي در مي آمد؟ آيا در اين صورت كارخانه اي به گردش در مي آمد و زميني كاشته مي شد؟ مسلماً نه! چرا كه كسي به كس ديگر نيازي ندارد و همه يكسان فرض شده اند. هم چنين هيچ تحرّكي در آنان مشاهده نمي شد؛ چون هيچ كس از ديگري عقب نيست تا بخواهد به او برسد. مي بينيم كه نظام انساني در اين طبيعت، بنا به سلسله علل و اهداف آفرينش، به گونه اي خاص تنظيم شده است. لذا روزي روم و ايران دو ابر قدرت جهان و منبع ثروت و قدرت بودند و روز ديگر اروپا چنين مي شود و سپس رو به زوال مي گذارد. تمدّن ها، قدرت ها و ... به وجود مي آيند و با درگير شدن با شرايط خاصي، متلاشي شده و از بين مي روند و از خاكستر آنها تمدّن جديدي پا به عرصه وجود مي گذارد. فلسفه همه اين حركت ها، در تفاوت ها و اختلاف هاست؛ چنان كه قرآن مي فرمايد: {A{/Bوَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ اِخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ {w1-12w}{I30:22I}/}A} ؛ {Mاز آيات او آفرينش آسمانها و زمين و اختلاف زبان ها و رنگ هاي شماست M}، {V(روم، آيه 22)V}. اگر از زاويه اي ديگر به بحث نگاه كنيم، خواهيم ديد كه بسياري از ارزش ها در پرتو همين اختلافات شكل مي گيرد. عدالت وقتي معنا پيدا مي كند كه ظلمي نيز مشهود و ملموس باشد و عدالت خواه نيز وقتي منصور است كه ستمگري در كار باشد. در تقابل فقر و غنا نيز همين نكات وجود دارد. بسياري از احساسات عميق و ارزشمند انساني در اين تقابل ها شكل مي گيرد. كتاب بينوايان كه حاكي از احساسات متعالي درباره پديده فقر است، از كجا نشأت گرفته است؟ نكته ديگر در اين باب آن است كه تكاليف خداوند و بازخواست او از بندگان در قيامت، متناسب با امكاناتي است كه در اختيار آنان قرار دارد. حساب و بازخواست از اغنيا در قيامت و نيز مسؤوليت آنان در دنيا، با حساب فقرا و مسؤوليتشان برابر نيست. بنابراين روزي عدالت به طور كامل برقرار خواهد شد، اگر چه در دنيا و بر حسب ظاهر تفاوت ها به چشم بيايند. مسأله مهم ديگر، امتحان نمودن اقشار مختلف مردم است كه فقير و غني به فقر و غنايشان مورد امتحان قرار گيرند. علاوه بر آنچه گفته شد نبايد ظلم ستمگران و تبهكاري دنيا طلبان را به حساب ناعدالتي خداوند گذاشت. چنان كه معاويه در هنگام گفت و گو با ابوذر درباره كاخ سبز خودش استدلال كرد. خدا خواسته كه من اين چنين در رفاه باشم و شما در فقر باشيد. ابوذر در مقابل گفت: خداوند رزقش را براي همگان نازل كرده است ولي تو در اين ميان رهزني كرده و مانع شده اي. علاوه بر آنچه گفته شد نبايد ظلم ستمگران و تبهكاري دنياطلبان را به حساب ناعدالتي خداوند گذاشت. چنان كه معاويه در هنگام گفت و گو با ابوذر درباره كاخ سبز خودش استدلال كرد، خدا خواسته كه من اين چنين در رفاه باشم و شما در فقر باشيد. ابوذر در مقابل گفت: خداوند رزقش را براي همگان نازل كرده است ولي تو در اين ميان رهزني كرده و مانع شده اي.براي آگاهي بيشتر در اين مورد به كتاب «عدل الهي» (شهيد مطهري) مراجعه فرماييد.